آخرین اخبار عصر قاجار
-
بازی منافع
بازی بزرگ یا رقابت دو امپراتوری توسعهطلب روسیه و انگلیس در قرن نوزدهم برای سروری بر آسیای مرکزی، واقعیتی بود که ایران ناخواسته درگیر آن شد. استراتژی، قواعد و تاکتیکهای این بازی که در طول زمان تعریف و به تناسب شرایط دستخوش تغییر شد، شامل تاسیس نمایندگی سیاسی و کنسولگریهای این دو قدرت در ایران نیز میشد. در عصر قاجار دولتهای انگلیس و روسیه پس از تاسیس نمایندگیهای سیاسی در تهران، برای تامین…
مسیر ناکام
موضوع ساخت راهآهن در ایران نخستینبار در عهد ناصری همزمان با دیگر تحولات مدرن در ایران پدیدار شد و بسیاری از کسانی که خواهان پایهریزی نظم مدرن بودند، از آن حمایت کردند. حتی طرحهای بسیاری نیز به این منظور وجود داشت که به سبب فقدان امکانات زیربنایی عملیاتی نشد. در اواخر دوره قاجار که مقارن قرن نوزدهم در اروپا بود، حضور کشورهای خارجی و رقابتهای استعماری آنها رفته رفته فکر ایجاد راه برای تسهیل…
ناکارآمدی دولتها
آشنایی ایرانیان با علوم مدرن، موجب تحول عظیمی در صنایع کشور شد و کارخانههای مختلفی تاسیس شد؛ از جمله کارخانه چینیسازی در ارگ تهران و کارخانه کبریتسازی در تهران که نتوانست با کبریت روسی، اتریشی و سوئدی رقابت کند و بسته شد.
ملکالتجار تمامعیار
سیدمحمدرضا تاجر کازرونی یکی از شخصیتهای بنامِ بوشهر در عصر قاجار است که در فاصله سالهای پس از مشروطیت تا اواخر قاجاریه و اوایل پهلوی اول، نقش و تاثیر بسزایی در عرصه سیاسی، اقتصادی و اجتماعی بوشهر از خود برجای گذاشته است. این تاجر کازرونی مقیم بوشهر که در سال۱۲۴۴ ش در کازرون متولد شد. اجدادش از نسل سادات طباطبایی ساکن در یمن بودند که پس از مهاجرت به ایران در ابتدا در شولستان و سپس در کازرون…
پیامدهای فساد و قانونگریزی
اگر اقدامات دوران سلطنت ناصرالدینشاه را بهعنوان نقطه آغاز شکلگیری نسبی مفهوم متداول حکومت-ملت برای ایران معاصر در نظر بگیریم، آنگاه ملاحظه میشود که با وجود تمام گامهای بعضا مدرن و ترقیخواهانه از جمله ایجاد تشکیلات صدارتی، وزارتی و حتی به اصطلاح عدلیه تحت عنوان «دیوان مظالم»، تلاش برای جذب سرمایه، فنون و قواعد خارجی از طریق اعطای امتیازات خارجی یا استخدام مستشاران که پس از وی توسط دیگر…
ورود علم نوین دوا و درمان
در نیمه اول دوران قاجار، داروخانه و داروهای مدرن وجود نداشت. پزشکان باید داروهای گیاهی را که اغلب شامل گل گاوزبان، گل بنفشه، گل ختمی، شیرخشت، گل بابونه و پرسیاوش بود، نسخه میکردند. داروهای گیاهی توسط عطاران از مزارع جمعآوری و به شهر آورده میشد و عطار یا داروفروش این داروها را در گذرگاهها و چهارراههای بازار میفروخت. برای وزن کردن، سنگهای مخصوصی به نام مثقال استفاده میشد (حدود ۴/ ۵ گرم)…
نوع مالکیت در ایران و تاثیر آن بر دیوانسالاری عصر قاجار
نهاد دیوانسالاری، علاوه بر تاثیرپذیری از عوامل سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، به طرز تاملبرانگیزی تحتتاثیر عوامل اقتصادی، بهویژه بهطور ریشهای، متاثر از مناسبات و شیوههای تولیدی و نوع و جایگاه مالکیت در جامعه است. در مطالعات تطبیقی اداره امور دولتی و پژوهشهای علمی صورتگرفته در روند تاریخی نظامهای دیوانسالاری در طول تاریخ کشورها، همبستگی و ارتباط میان مناسبات اقتصادی حاکم بر جامعه و ویژگیهای…