آخرین اخبار اصفهان

  • در مورد فتح شهر اصفهان در منابع تاریخی با دو روایت اصلی روبه‌رو هستیم که به طرز عجیبی هم در مورد تاریخ و هم در مورد اسامی فاتحان با هم اختلاف دارند و همین‌طور در مورد مساله ادامه فتوحات اعراب در ولایت جبال بعد از پیروزی در نهاوند؛ موردی که چنان‌که خواهیم دید در ارتباط با مساله مورد بررسی در بخش اول اهمیتی بی‌مانند دارد. در اینجا منبع اصلی برای روایت اول که ظاهرا مبتنی بر «روایات اهل کوفه در این…

  • هیچ شکلی از معاوضه تجاری، حلقه ارتباطی بین عثمانی، صفوی و امپراتوری مغول را بسان جریان بلند مدت شمش از غرب به شرق در قرن هفدهم، روشن نمی‌سازد. مقادیر هنگفتی شمش از بنادر لوانت، مسیر زمینی را طی می‌کرد و مقدار کمتری از دولت وسیع مسکوی، از مسیر آناتولی و ارزروم و تبریز و از آنجا به اصفهان می‌رسید که از آنجا راهی به سمت جنوب می‌رفت و به بندرعباس می‌رسید و راه دیگری به شرق می‌رفت و به قندهار…

  • در زمان حکومت ملکشاه سلجوقی شاید بتوان گفت دو تن از همسران وی از نفوذ و اقتدار بیشتری برخوردار بودند؛ یکی از آن دو نفر ترکان خاتون، دختر طمغاج خان، حاکم سمرقند و مشهور به خاتون جلالیه بود که آلب ارسلان در سفر به ماوراءالنهر او را برای همسری فرزندش، ملکشاه، برگزید. وی به سبب جوانی، ملاحت و نسب بلند خانوادگی مورد توجه ملکشاه بود و بر او استیلا داشت.

  • چهارسوق، قرارگاه اصنافی بود که راسته خاصی را اشغال می‌کرد و کسب عمومی صنف در آنجا انجام می‌گرفت.

  • ۲۷ فروردین سال ۷۱۵ تیمور گورکانی نخستین شاه سلسله تیموریان در شهرسبز ازبکستان متولد شد. تیمور و لشکر جرارش توانستند از هندوستان تا مسکو و ایران و بغداد و بخشی از آناتولی را فتح کنند. او طی سه حمله سراسر ایران را تسخیر کرد. ادوارد براون در «تاریخ ادبیات» خود وقتی از دوره تیموریان صحبت می‌کند از اعمال خشن او چند فقره را ذکر می‌کند: «در دهلی هزار اسیر هندی را سر برید همچنین برپا کردن بیست کله‌مناره…

  • رافائل دومنز که مدتی طولانی ساکن اصفهان و مشاهده‌گری مشتاق ایران بود، در سال ۱۶۶۵م/ ۱۰۷۶ق با خوش‌بینی زیاد نوشت که «ثروت پارس مثل قطره آبی است که به جویی می‌پیوندد تا تنها از آن بگذرد و خود را به حوزه رودخانه‌اش برساند.... در نتیجه مقدار کمی از آن در خود کشور باقی می‌ماند.» ایران سود قابل‌توجهی از عبور مسکوکات از قلمرو خود به‌دست می‌آورد و بنابراین اظهارنظر معروف دومنز را که ایران مانند…

  • در دوره قاجار سکه‌ها همچنان دست‌ساز بودند بنابراین شکل واحدی نداشتند. ورقه نازکی از فلز روی سندانی‌که یک سکه روی آن حک شده بود قرار داده می‌شد سپس با یک چکش که سر سکه دیگر روی سطح ضرب‌زننده آن حک شده بود؛ ضرب زده می‌شد. سکه‌ها ضرب چکشی بودند، گرچه ممکن بود سکه‌های سنگین‌تر قالب‌گیری شده باشند. سر سکه‌هایی که از آهن ساخته می‌شدند از نظر قطر متنوع بودند و شکل بی‌قاعده‌ای داشتند. اندازه و شکل…

  • در متون تاریخی عصر صفویه از امام‌قلی‌خان به‌عنوان امیرالامرا و بیگلربیگی (گاهی والی) تمام نواحی فارس، لار، کهگیلویه، شمیل، مینا و بحرین، بعضی از ولایات خوزستان مانند هویزه و دورق و قسمتی از عراق عجم مانند جربادقان [گلپایگان]، تویسرکان و محلات یاد کرده‌اند. در واقع، وی بر منطقه‌ای «از قمشه نزدیک اصفهان تا سواحل بحر عمان» حکومت داشت.

  • تجار یک طبقه همگون را تشکیل نداده بودند، اما در هر شهری برپایه پیوند شغلی، وابستگی مذهبی، اصالت، ملیت و دیگر ضوابط به چندین گروه تقسیم می‌شدند. در اصفهان و شهرهای پراهمیت تجاری مانند کاشان، تبریز و یزد تمایزی میان تجار از دیگر بخش‌های ممالک وجود داشت. یک نوع تقسیم‌بندی میان تجار به واسطه محل خاص تجارت آنها در شهرها وجود داشت. در بازار اصفهان بیش از ۳۰ کاروانسرای ممتاز وجود داشت و هریک به گروه…

  • بهداشت در ایران در دوره قاجار وضعیت نابسامانی داشت. بیماری‌های واگیر مانند طاعون، وبا، آبله، حصبه و دیفتری در کنار قحطی‌های چندباره، جان بسیاری از مردم را می‌گرفت. فقط در مرداد ۱۲۲۵ ش/ ۱۸۴۶ م وبا در تهران بیش از ۱۲هزار نفر (حدود یک‌چهارم جمعیت پایتخت) را به کام مرگ کشاند. این وضعیت حتی پس از گشایش دارالفنون در ۱۲۳۰ ش/ ۱۲۶۸ ق/ ۱۸۵۱ م و آموزش پزشکی نوین در ایران، همچنان ادامه داشت. در ۱۲۴۱ ش/ ۱۸۶۲…