آخرین اخبار دوره قاجار
-
زنان عشایر در دوره قاجار
زنان عشایری ایران در دوره قاجار نسبت به زنان شهری در محیط زندگی خود، از آزادی بیشتری برخوردار بودهاند و به تبع آن فعالیت اقتصادی آنها بیشتر از زنان شهری بوده است. دیولافوا به مقایسه زنان شهری و عشایری پرداخته و مینویسد: «زنان ایل روی نمیپوشند و میتوان آزادانه به سیمای آنها نظر انداخت. زنان ایل بسی نیرومندتر و کارآمدتر از زنان شهری هستند. اینها در خانوادهای که در آن تعدد زوجات ناشناس است…
دستدرازی حکام قجری به اموال سرمایهداران
دلایل توسعهنیافتگی ایران، در چند دهه اخیر ذهن مورخان و عالمان سایر علوم را مشغول کرده و دوره قاجار، به سبب حیطه مشخص و حساسیت زمانی، بسیار مورد توجه بوده است.
توسعه از طریق سرمایه
اصولا اقتصاد صنعتی بر پایه دو عامل اصلی، یکی به کار انداختن و تولید سرمایه، دیگری به کار بستن دانش فنی قرار دارد. از نظر صنعتی مساله اصلی جوامع توسعهنیافته از جمله آسیایی این بود که از سرمایه علمی و فنی غرب، دانش صنعتی فراگیرند و از سوی دیگر با کمک سرمایه داخلی، صنعت تولیدی به کار اندازد که در این سیر تحولی، دولت مسوولیت بزرگی داشته است.
مطبوعات داخلی و برونمرزی دوران قاجار
روزنامهنگاری در ایران از آغاز سلطنت ناصرالدینشاه به معنی امروزی آن متداول شد. اختناق داخلی، تورم قیمتها اعطای امتیازات گوناگون از طرف دولت و دربار به خارجیان برای گرفتن وام جنگهای بیسرانجام و گرفتن مالیاتهای کلان باعث شد اعتراض مردم نسبت به کارهای دولت آغاز شود. نخستین روزنامه به معنای امروزی که مطالب آن مضمون سیاسی و اجتماعی داشت، روزنامه اختر بود.
گردش پول و طلا در دوره قاجار
در دوره قاجار، دولت مدعی در انحصار داشتن ضرب سکه و نظارت بر عیار و وزن آن بود. سیاست پولی حکومت چند هدف داشت که هیچیک از استواری کامل برخوردار نبود: استفاده از ضرابخانهها بهعنوان منبع درآمد، حفظ معیار قابلدسترسی برای اندازهگیری مالیات و پرداختها و پیشبرد تجارت آنچنانکه درآمد و قدرت حکومت را به اوج برساند.
تقویت مالکیت خصوصی
حکومت قاجار در قرن نوزدهم و با اندک تفاوتی، وارث نظام اجتماعی و زمینداری زمان صفویه شد. در این دوره، انواع مالکیت زمین عبارت بود از: ۱. اراضی خالصه یا اراضی دولتی؛ ۲. اراضی اشراف و نجبا، فرماندهان ارتش و رهبران ایلات و قبایل؛ ۳. اراضی موقوفه؛ ۴. املاک عمده مالکی و ۵. اراضی خردهمالکان.
سلطه موروثی
در ایران قاجاری از دوره فتحعلیشاه به بعد با تثبیت هر چه بیشتر پاتریمونیالیسم که مقارن با غلبه نیازهای اداری و مالی بر نیازهای نظامی و بنابراین غلبه ساختار پاتریمونیالی (سلطه موروثی) بر ساختار ایلی است. این نظام برای اداره قلمرو وسیع با توجه به ناتوانی نیروهای ایلی ناگزیر از اتکا به نیروهای اداری پیشین، انجمنها و سرشناسان محلی میبود که این امر در شهرها به منزله محل استقرار حکومتها در اتکا بر…
پادارانه و انعام سربازان روستایی
در نظام اداری- مالی قاجاریه، روستا به منزله یک کل دارای مسوولیت و تعهد جمعی در قبال کل بُنیچه مالیاتی روستا، ازجمله بنیچه سرباز بود. بنیچه یک روش خاص مالیاتبندی و جمعآوری آن بود. وقتی تازه سربازان روستای خود را ترک میکردند و به هنگ میپیوستند، ارباب روستا یا صاحب بنیچه یا خردهمالکان و مردم محلی باید به سربازان پیاده یا توپخانه یا به خانواده آنها بخششهای انعام گونهای برای نگهداشت معیشتی…
دستاوردهای تمدن غرب
اندیشه ایجاد صنایع کارخانهای در ایران، ابتدا به دنبال احساس ناتوانی در مقابل متجاوزان اروپایی، از سوی عباسمیرزا ۱۲۵۶ش، نایبالسلطنه فتحعلیشاه در تبریز مطرح شد. عباسمیرزا دریافته بود که ادامه حیات ایران جز با گرفتن برخی دستاوردهای تمدن غرب بهویژه در امور نظامی آن ممکن نیست. تاسیس کارگاه ماهوتبافی در خوی از نخستین اقدامات او برای ترویج تمدن جدید و رفع احتیاجات نظامی در ایران بود.
وضعیت نابسامان چینیسازی در دوره قاجار
براساس سفرنامههای جهانگردانی مانند پولاک، المر و دستنوشتههای ایرانیانی مانند اعتمادالسلطنه، بلاغی و حسینخان تحویلدار، ساخت کاشی و ظروف سفالی و چینی در اقصی نقاط ایران وجود داشته است که در این بین سهم شهرهایی چون تهران، اصفهان، شیراز، کرمان، کاشان، نائین، قم، میبد، نطنز و لالجین بیش از بقیه شهرها بوده است.