آخرین اخبار نخبگان
-
تغییر نام پرشیا و پرسه به ایران
دولت وقت ایران در ششم دیماه ۱۳۱۳ش، طی اعلامیهای رسمی از کشورهای خارجی خواست در مکاتبات رسمی خود از واژههای پرشیا، پرس و پرسه به جای واژه ایران استفاده نکنند.
بادهای غربی و نسیم رهایی
انقلاب مشروطه، یکی از مهمترین تحولاتی است که تاریخ معاصر ایران را از تاریخ گذشته آن جدا کرده و حیات سیاسی و اجتماعی جدیدی را برای ایران رقم زده است.
از مهندس عمران تا اقتصاددان نظریهپرداز
روز ۱۹ آگوست ۱۹۲۳ مصادف است با سالروز مرگ ویلفردو پارتو، جامعهشناس، اقتصاددان، مهندس و فیلسوف ایتالیایی. گرچه دستاوردهای تلاشهای علمی او بسیار است، اما میتوان اصل پارتو در اقتصاد و مفهوم بارآوری پارتو را مهمترین آنها دانست. پارتو در شاخههای مختلف علوم انسانی نظریهپردازی کرده است و بهویژه در زمینه توزیع ثروت و تحلیل انتخابهای فردی آثار ماندگاری از خود بر جای گذاشته است. نظریه حکومت…
قلمرو نخبگان قرن نوزدهمی
تاسیس دارالفنون یکی از عوامل استوار و پراهمیت فرهنگی بین ایران و ملل اروپا و تمدن جدید بود. فلسفه وجودی و بدعت این کار از آنجا بود که ما بعد از یک دوره هفت- هشت قرنه که کتابهایمان، مدارسمان، معلمانمان، طرز نوشتنمان، روش کتاب خواندنمان، همه و همه یکسان و یکنواخت بود و هیچ تحول و دگرگونی یا تغییری را طی این دوران به چشم ندیده بود.
استبداد جایگزین ناامنی
وقوع کودتای سوم اسفند را باید مهمترین تحول اواخر دهه ۱۲۹۰ و رویدادی مهم در تاریخ ایران بهحساب آورد. این کودتا ۱۴ سال بعد از انقلاب مشروطه به وقوع پیوست و بسیاری از دستاوردهای این جنبش را با چالش اساسی مواجه ساخت. در آستانه این کودتا اغلب نواحی ایران دستخوش آشوب و هرج و مرج بود و اکثریت مردم از این شرایط به ستوه آمده بودند.
رویارویی با سه بت
مکتب آنال همانطور که در تاریخ پیدایش آن دیده میشود سرشار از مجادلات نظری علیه سنت تاریخنگاری روایی است که در واقع رویارویی تدریجی اصحاب فکر سنتی و مدرن در عرصه دانش تاریخ را به نمایش میگذارد. نمیتوان بهطور دقیق میان این دو جبهه مجادلهگرانه، زمان و مرز مشخصی تعیین کرد. تنها میتوان گفت که دوره بحران و نقد تاریخگرایی قوت گرفته بود.
مشروطه، مهمترین رویداد تاریخ معاصر
اهمیت نهضت مشروطه در این است که برای نخستینبار مردم و نخبگان جامعه متوجه شدند که از حقوق انسانی و اجتماعی برخوردار هستند و میتوانند در تعیین سرنوشت خود شرکت کنند. همچنین مشروطه بر این باور دامن زد که حکومت اساسا مبعوث ملت است و این مردم هستند که راه و روش خود را انتخاب میکنند و طبق مصالح ملی و اجتماعی بهترین راه را میتوانند برگزینند و خلاصه آنکه در این میان کسی حق تجاوز به حقوق فردی و…
آگاهی منتج به شکاف
در نیمه دوم سده نوزدهم، نفوذ و تاثیر غرب به دو شیوه گوناگون روابط سست و شکننده دولت قاجار را با جامعه ایران تضعیف کرد: نخست، نفوذ غرب بهویژه نفوذ اقتصادی، بیشتر بازاریهای شهری را تهدید کرده و رفتهرفته تجار و بازرگانان پراکنده محلی را در چارچوب طبقه متوسط فرا محلی یکپارچه ساخت. این طبقه متمول، به لحاظ پیوندهایش با اقتصاد سنتی و ایدئولوژی سنتی تشیع، در سالهای پسین به طبقه متوسط سنتی نامبردار…
سالهای آغازین زندگی مصدق
دکتر مصدق معمولا از زمان تلاش برای ملی کردن صنعت نفت ایران در تاریخ پررنگ شده و با کسب پیروزی در این راستا به یک اسطوره مبدل شده است، اما محمد مصدق دیرزمانی در ساختار قدرت در کشور حضور داشته است. این حضور محصول توامان نسب خانوادگی و توانایی سیاسی بود. نگاهی به نخستینسالهای ورود مصدق به سیاست موید تواناییهای او در این عرصه پیش از رسیدن به سالهای ملی شدن صنعت نفت است.
اقتصاد در عصر قاجار
قاجارها وارث مملکتی شدند که اقتصاد آن از دیرباز بر بنیان زمینداری و زراعت به شیوه سنتی، تولیدات صنایع دستی و قالیبافی، بازرگانی و تجارت محدود خارجی و تولیدات دامی بود.