الهام‌بخش این بازی‌ها، بارون دوکوبرتن، مورخ و محقق فرانسوی بود و بیشتر بودجه آن را جورجیوس اورف، معمار یونانی تامین کرد. آنها تلاش کردند تا المپیک مدرن را در استادیوم پاناتنیک آتن که به آن شکل مدرنی داده بودند، ممکن سازند. ۳۱۱ ورزشکار مرداز ۱۳ کشور - بدون حضور زنان- در این دوره از بازی‌ها شرکت کردند.
این دوره از بازی‌ها نوعی سرهم‌بندی به‌حساب می‌آمد و تقریبا سه‌چهارم شرکت‌کنندگان در آن یونانی بودند، ضمن آنکه هیچ زنی در اولین دوره بازی‌های المپیک شرکت نداشت. اولین قهرمان المپیک مدرن، یک دانشجوی ۲۷ ساله از‌هاروارد به نام جیمز کنولی بود که مدال طلای رشته پرش جفت را به‌دست آورد.
البته کنولی با انجام پرش با دوگام دورخیز که در آن دوران مجاز بود، برنده مدال طلا شد. معروف‌ترین برنده آن المپیک هم یک چوپان یونانی به نام اسپیریدون لوئیس بود که در دو ماراتن به مقام قهرمانی رسید.
جایزه قهرمانی او یک مدال نقره و حلقه‌ای از برگ زیتون بود. هموطن لوئیس یعنی اسپیریدون بلوکاس، سومین نفری بود که از خط پایان گذشت.