یادداشت‌های روزانه جلال آل‌احمد- ۱۱۷

بکوشش: محمدحسین دانایی

امروز قرار است نوشته‌ها را ببرم پهلوی "پرهام"[سیروس] که بدهد به چاپ. سه بعدازظهر خواهم­ رفت. آخر وقت هم، یعنی پس از اتمام درس، می‌روم وزارت کشور ببینم چه خبرها است و چه‌ها باید بکنم برای گرفتن امتیاز. و ظهر هم که "کافه لوزان" ناهار خواهیم خورد. شب هم "هوشنگ ایرانی" دعوت ­کرده و باید در "کافه فردوس" جمع بشویم. دیگر هیچ. بروم سراغ صبحانه.

دوشنبه اول اردیبهشت ۱۳۳۷- ۶/۵ بعدازظهر

دیروز رفتم پیش این "پرهام"[سیروس] دراز و قصه‌ها را دادم، پنج­تایش را. تا ببیند و برای چاپ خبرم­ کند و زیر چاپ که رفت، بقیه‌اش را برسانم. دکانشان سروسامانی گرفته و یک مغازه هم سر چهارراه "مخبرالدوله" گرفته‌اند، بروبیائی و داستانی. و بعد هم- یعنی قبل از آن هم- صبح رفتم دنبال امتیاز مجله و سرکشی. باید عدم سوءسابقه و رونوشت لیسانس و از این اباطیل ببرم که قرار است "وثوقی"[ناصر] فردا عصر بیاید اینجا و همۀ این اوراق را برایم تهیه­ کند. خودش هم در صدد انتشار مجله­ اش است. قرار است با "سید جوادی"[علی‌اصغر] فردا عصر بیاید اینجا و بنشینیم و گپ ­بزنیم و حرف ­و سخن در بارۀ مجله­ ای که خیال ­دارد راه بیندازد، همان "اندیشه ­و هنر" را. اگر هماهنگی میان کار خود من و کار او باشد و "نقش ­و نگار" هم که هست، می­ توان امیدوار بود که کار بگیرد، یعنی سروسامانی بگیرد. پسر باهوشی است اگر نارو نزند و بیادش ­باشد که بخاطر او یک­وقت در زندگی قدمی برداشته­ ام، می­شود با او کار کرد. این فریادی که باید بزنیم، بهرصورت، باید پشتیبانی داشته ­باشد تا خفه­مان ­نکنند. چطور است اسمش را بگذارم "دیدوبازدید"؟ با "سیمین" هم مشورت خواهم ­کرد و با یکی- دو نفر و ازشان نظر خواهم ­خواست.

دیشب هم مهمانی "هوشنگ ایرانی" بود با عهدوعیالم و "فرازمند"[تورج] و "احسانی"[عبدالحسین] در "انجمن ایران­ و امریکا" شام خوردیم و ش... مفصل و برگشتیم خانۀ ما و تلفن به "فردید"[احمد] و سر راه هم رفته ­بودیم درِ خانه ­اش و لش­بازی ­ها و آزاررساندن­ ها باو و احمق واقعاً سادیست است. سه­ بار تلفن­ کردیم و هر بار منتظرالگوشی بود. نمی­کرد پریز تلیفان را بکشد و راحت بخوابد. خلاصه اینکه تا دوونیم بیدار بودیم و امروز هم حالم بهمین مناسبت خوش نیست. این شب‌بیداری ها و لَش­بازی ­ها به من نمی­ آید.

سه‌شنبه دوم اردیبهشت - 7 صبح

مطالب "نقش­ و نگار" کم­کم دارد حاضر می­ شود. "مصطفوی"[رحمت] و "بهنام"^[1] که امروز مقاله ­هاشان را بدهند، پنجشنبه می ­روم چاپخانه. باز هم همان چاپخانۀ قلابی و خررنگ­ کن بانک.

دیگر اینکه برادرم قرار است آن قسمت از یادداشت ­های "تاتی" را که با خودش برده، با پست بفرستد. پسره بی­ فکری از آب درآمده ­است، این سفر هم که تأکید کرد. قبل از عید باو گفته ­بودم که بعد از عید می­ خواهم بدهم به "ایران­پرست". این هفته هم که آمده­ بود، باز نیاورده ­بود. بفرستد مطالب "تاتی" را هم می­ سپارم دست "ایران­پرست". دوتا از قصه­ های "تاتی" را هم رونویس کرده ­ام و بخط فارسی، منتها معرب، به لاتین درش نمی­ آورم که خواندنش برای فارسی ­زبان دشوار باشد. این "وثوقی"[ناصر] هم اگر امروز مقاله خواست، برایش یک سفرنامه می ­نویسم با چندتا عکس. که باید کار عکس ­ها را هم برادره تمام ­کند و بفرستد که بدهم.

یکشنبه 7 اردیبهشت-  6 بعدازظهر

دیشب منزل "احسانی"[عبدالحسین] بودیم، با "ایرانی"[هوشنگ] و "ارجمند" (فرهنگ)نامی و این زنکۀ متشاعره! اعنی "فروغ فرخ­زاد" که آن شب خانۀ خودم پوستش را کندم. حشیش دادند، کشیدیم. یک سرچپق. و این اولین ­بار بود که می­کشیدم. قبل از آن در بازدید "شیرازی"[حسین] (دربند) ش...ی زده ­بودم، آنجا هم تکرار شد و احساس کردم که با حشیش گیج ­می­ شوم. این بود که ادامه ­ندادم و همین بهانه­ ای شد که زودتر دربرویم و ساعت 12 بالا باشیم و نیم بخوابیم.

امروز صبح هم حسابی خسته­ و کوفته بودم از کم­خوابی و شاید اثر همان جناب حشیش، بصورتی که یک پسرۀ کلاس چهارم را زدم. از آن نره‌غول‌ها و خوش­قدوقوارها­ را. خوبیش این بود، وگرنه سرکوفت مدت­ ها دوام­ می­کرد. بعدازظهر حسابی خوابیدم و بعد هم حمام که سخت کلافه ­ام کرد. دو- سه روز است حسابی گرم ­شده و ما هنوز بحساب سابق، وان را پر از آب می ­کنیم و در را می­ بندیم و گرما والخ. ازین به بعد باید دوش ­گرفت، حتی دوش آب سرد، حتی دیگر درجۀ نفت ­سوز دیوترم را بالابردن هم لازم نیست. بهرصورت، سخت کلافه ­ام کرد.

دیگر اینکه اوایل برج، یک شب ب"فروشگاه فردوسی" رفتیم خرید. سیصد تومانی رفت. و فقط یک پارچه کت­ و شلواری تابستانی برای من یادم ­است خریدیم و مقداری لباس زیر و جوراب و دستمال. شام هم همانجا خوردیم، خیلی گران. فقط کار اول برج ­ها.

دیگر اینکه این چندروزه دوتا از فیلم­ های ایتالیائی را که این دم ­و دستگاه "حنانه"[مرتضی] دوبله­ کرده ­اند، دیدیم: "مرد دوزنه" و "ییلاق" و هر دو بسیار خوب بود. یادم­ است پارسال که آنجا بودیم، می ­گفتند در دوبلاژ آنها از شعر فارسی هم استفاده­­ کرده­اند و من مخالفت­ کردم، ولی حالا می ­بینم بسیار خوب درآمده ­است. از اتفاقات بسیار کوچک، تراژدی ­های بزرگ ساختن، یا کمدی ­ها اصلاً کار این پدرسوخته ­های ایتالیائی است. اینها هم که از رستم ­و اسفندیار و "سعدی" و "حافظ" قضیه را مایه­ زده­ بودند و سخت دلچسب درآمده­ بود. اگر حالش را بکنم، باید برایشان بنویسم و بَه­بَهی والخ...

دیگر اینکه ازین "پرهام"[سیروس] هنوز خبری ­نشده ­است. می­ نشینم به انتظار، چاره­ای نیست. برادره هم این یادداشت­ ها را از قزوین فرستاده. کار "پرهام"[سیروس] که سروسامان ­بگیرد، اینها را هم می­دهم به "ایران­ پرست". همین­جوری می ­دهم که نگاهی­ بکند و... که صد بار نوشته ­ام!

دیگر اینکه امامزاده معجز کرده­است، یعنی "خسرو"[دانشور] یک رأس مصدر برایمان فرستاده. از آن نُقل ­علی­ها! اسمش "فرض­علی" است که لابد "فضل­علی" باید باشد، یا چیزی شبیه بآن که باین صورت درآمده. و باین ترتیب، آن دخترۀ کوفتی کلفت همسایه را جواب ­کردیم. من راضی بودم کلفت صد تومانی بگیریم، ولی فعلاً که "سیمین" اینطوری بهتر دیده. لابد می­خواهد مدتی هم زیر بار منت برادرش باشد و به این طریق، خانه سروسامانی ­خواهد گرفت و سرانجامی و دیگر خرید و اینها از عهدۀ من ساقط ­می­ شود که نان و کاهوبدست مثل حاجی ­­آقاها ظهر و شب بخانه برگردم، گرچه ازین کار هرگز ابائی نداشته ­ام، یا ناراحت نمی­ شده­ ام.

دیگر اینکه فرداشب خانۀ "هوشنگ"[دانشور]یم، با آن دارودسته و "نوربخش"[جواد] و عَلَم­صَراط. و بدبختی اینجا است که "خبره" [علی‌اصغر خبره‌زاده] هم همان شب دعوت­ کرده ­است و من البته این دومی را ترجیح­ می ­دهم، ولی ناچاریم هر دو را برویم. تا ساعت 9-10 اینجا می ­مانیم، بعد می­ رویم شهر سراغ "خبره"[علی‌اصغر خبره‌زاده] و سوری که بخاطر "توکلی"[حسین] داده ­است و البته بعد از او مائیم که منتظریم زنش از سفر بیاید، آنوقت دیگ­جوشی عَلَم کنیم.

دیگر اینکه مدت­ ها است کاری ­نکرده­ام، جز آنکه روی همین اباطیل موجود شپش­کشی کرده ­ام و اصلاحات قلمی. اینطور که پیدا است، یکی- دو فصل دیگر می­توانم به "آقا مدیر" افزوده­ کنم که یادداشت­ کرده ­ام و یکی- دوتا دیگر داستان کوتاه تازه که وقتی آن قسمت رفت زیر چاپ، سروتهش را بهم ­می ­آورم. برایم مسلم است که وقتی کار چاپ آنها شروع ­شد، اینها هم سرانجام ­خواهد گرفت.

دیگر اینکه "وثوقی"[ناصر] چند روز پیش عصری اینجا بود. حرف­ و سخنی در بارۀ مجله و رفته­ است که برایم عدم سوءسابقه و رونوشت لیسانس و ازین اباطیل تهیه­ کند و پس­فرداشب هم منزل اوئیم، یعنی چهارشنبه­ شب. "سید قزوینی"[علی‌اصغر حاج سید جوادی] هم خواهد بود و لابد حرف­وسخن در بارۀ مجله خواهیم­ زد و ازین جور مسائل.

مأخذ: روزنامه اطلاعات- 28 اسفند 1402