مدیریت استعماری نفت

به هر روی، در زمان کنسرسیوم، متخصصان ایرانی بیشتر و بهتر توانستند اطلاعات فنی را درباره این صنعت نسبت به دوران انگلیسی‌ها به دست آورند. متخصصانی همچون دکتر محمدعلی نابغ، استاد «حاجیان تهرانی»، «حسینعلی حجاری‌زاده»، مرحوم مهندس «مهدی نوری»، «کریم نژند»، «علی تابان‌فر» و «احسان‌الله بوترابی» بدون تردید از زمان قرارداد کنسرسیوم به بعد در صنعت نفت ایران ظهور کردند.

یکی از استادان ما در آبادان به نام «بابایان» روزی سر کلاس‌ گفت: «من اطلاعات تخصصی خود را به‌سختی کسب کرده‌ام.» در حقیقت، امثال استاد بابایان بودند که تخصص‌ها و دانش‌های فنی را در زمینه صنعت نفت با زحمت بسیار به‌دست آوردند و به کسانی که پس از آنها آمدند، آموختند. باید به اشتیاق و انگیزه آنان برای آموختن و همچنین بردباری و پشتکارشان آفرین گفت. نتیجه این تلاش‌ها بود که پس از انقلاب، ایرانیان توانستند عملیات بزرگ صنعت نفت را اداره و مدیریت کنند

گفته می‌شد تا قبل از ملی‌شدن صنعت نفت، سهم ایران از درآمدهای نفت حتی کمتر از میزان مالیاتی بود که انگلیسی‌ها به دولت خود می‌پرداختند. به این معنی، آنان تقریبا همه نفت ایران را غارت می‌کردند. انگلیسی‌ها دانش اکتشاف و پالایش نفت را می‌شناختند. آنها سرمایه داشتند و ریسک سرمایه‌گذاری در یک کشور خارجی را می‌پذیرفتند. آنها مدیریت اداره چنین صنعتی را می‌دانستند.  یادمان باشد که ایرانیان از دیرباز نفت را می‌شناختند. در مسجدسلیمان Seapage داشته‌ایم. بنابراین ما نفت را می‌شناخته‌ایم. اگر ما طی سال‌های دراز پیرامون نفت مطالعه و کار کرده بودیم، دانش‌های نفت را خیلی زودتر از دیگران باید می‌شناختیم و می‌دانستیم.