سینما در اصفهان

در اصفهان خیابان چهارباغ، به عنوان تنها خیابان پذیرای این پدیده نوظهور، به زودی پاتوق سینمایی شهر شد و غالب سالن‌های سینما در این خیابان تاسیس شدند. چهارباغ که در زمان صفویه باغ‌راهی تقریبا سلطنتی بود در زمان پهلوی به خیابانی برای عموم مردم تبدیل شد که اوقات تفریح و سرگرمی خود را در آن سپری می‌کردند و در کنار بازار می‌توانستند مایحتاج خود را نیز از مغازه‌ها و پاساژهای تازه تاسیسش تامین کنند. در دوره پهلوی اول، نسیم جریان مدرن‌سازی به اصفهان هم رسیده بود و شهر داشت چهره تازه‌ای به خود می‌گرفت. بافت قدیمی اصفهان هنوز به لحاظ کالبدی تحول چندانی نیافته بود و سنت‌های مردم پذیرای این سوغات فرنگی نبود؛ به همین دلیل خارج از بافت چهارباغ تنها چند مورد محدود سینما ساخته شد که اقبال سینماهای داخل چهارباغ را نداشتند. از این رو تشابهاتی میان چهارباغ اصفهان و خیابان لاله‌زار تهران می‌توان یافت که آن نیز مرکزی فرهنگی برای شهر تهران بود. در فصل اول کتاب سینما به روایت اصفهان، به شکل مبسوط به رابطه خیابان چهارباغ و سینماهایش پرداخته شده است. روزنامه اخگر در سال۱۳۰۸ خبر تاسیس اولین سینما را چنین اعلام می‌کند که: «اصفهان سینمای خوب نداشت و سینمای آن را خارجی‌ها اداره می‌کردند تا اینکه میرزا محمدجعفر مغزی یک سالن خوب و مجلل برای سینمای اصفهان ساخت.» سینماهای مایاک، سپه، شاهپور و ایران از جمله نخستین سالن‌های سینما در اصفهان هستند که در میان آنها سینما ایران عمر با دوام‌تری داشت و سینما مایاک نیز با تغییر مکان و تاسیس سالن زمستانی تا بعد از انقلاب و نزدیک به دروازه‌دولت نمایش فیلم داشت. عموما وقتی صحبت از سینماهای قدیم اصفهان می‌شود بر تعداد آنها تاکید می‌شود و به کیفیت سالن‌ها اشاره‌ای نمی‌شود. این در حالی است که حجم وسیعی از ابلاغیه‌های مربوط به رسیدگی به سینماها نشان می‌دهد که وضعیت بسیار نامناسبی داشته‌اند.  وضعیت بسیاری از سینماهای اصفهان با استانداردهای تنظیم‌شده فاصله داشت تا جایی که اغلب تماشاچیان، مردان بودند و سینماها کمتر مکان مناسبی برای حضور خانواده یا زنان به تنهایی بود.

اصفهان به‌عنوان شهری تاریخی همیشه مورد توجه فیلم‌سازان بوده است تا جایی که فیلم‌سازان بزرگی همچون انیس واردا و پازولینی صحنه‌هایی از فیلم‌های خود را در اصفهان فیلم‌برداری کرده‌اند.