تشکیل کمیته جنگلی‌ها
یک‌ماه زندگی مخفیانه و تلاش و رایزنی دوستان میرزا سرانجام به اخذ امان‌نامه برای بازگشت او به شهر منتهی شد و از آن پس کار سازماندهی نیروها و خرید اسلحه و تشکیل پایگاه نظامی میرزا در جنگل‌های «تولم» آغاز شد.
٢٠ مرداد ١٢٩٤ را به‌عنوان زمان ورود میرزا به جنگل‌های تولم و مبدا تاریخی مبارزات جنگلی‌ها می‌دانند؛ میرزا در این زمان در کنار حاج احمد کسمایی که از تجار متمول صاحب جایگاه گیلان بود، به‌عنوان بازوی نظامی هیات اتحاد اسلام عمل می‌کردند.
قیام دلیران تنگستان علیه نفوذ انگلیس به سرزمین‌های جنوبی کشور نیز در همین ایام آغاز شد. در این ایام میرزا را می‌توان مبارزی تحت‌تاثیر نواندیشی دینی به مشی سیدجمال و تحت‌تاثیر افکار هیات اتحاد اسلام دانست که در عین حال، پس از سفر به تفلیس و آشنایی با سرگو اورجونیکیدزه، بنیان‌های فکری سوسیالیستی نیز در ذهنش شکل گرفته است.
بنیان‌هایی که البته دوستداران میرزا می‌گویند، معطوف به آزادی‌خواهی و عدالت‌طلبی انقلابیون روس بوده و ربطی به بلشویسم نداشته است. میرزا که سودای جنگ مسلحانه با روس‌ها و قشون دولتی حاضر در گیلان را در سر داشت، در اولین سال اقامت در جنگل‌های تولم، تصمیم گرفت با جمع‌آوری کمک‌های مردمی و همچنین جمع‌کردن اسلحه‌هایی که مردم در خانه‌ها داشتند، خود را تجهیز کند.
محمدعلی گیلک در این‌باره در خاطراتش می‌نویسد: «شب‌ها بر اثر اطلاعات واصله از بیراهه به خانه اشخاصی که تفنگ داشتند ورود کرده و آنها را بیدار می‌کردند و پس از اطمینان‌دادن به اینکه هیچ تعرضی به مال و شخص آنها نخواهند کرد، اسلحه را گرفته و می‌رفتند.»