یزد از نگاه کرزن
«یزد بازار بزرگ تجارت است. در حدود پنجاه سال پیش، زرتشتیان یزد باب تجارت را با هندوستان باز کردند که از آن پس به میزان اهمیت خیلی ترقی کرده و به شهرت تجارتی این شهر افزوده است.
از این جهت، یزد در ایران وضعی بی‌نظیر دارد. هیچ‌گونه جنگ و جدال یا حتی شایعات مربوط به جنگ و نزاع در محلی که تا این اندازه در داخل کشور قرار گرفته است، وجود ندارد و هیچ قسم تاخت و تاز مردم بادیه‌نشین به حدود و ثغور ایشان سرایت نمی‌کند که این خود نگهبان دائمی وضع و بساط آنها است.
غریزه‌های تجاری اهالی یزد حتی از این رفتار آنها نیک هویدا است که الاغ را برای سواری بر اسب ترجیح می‌دهند و بناهای خوش‌ظاهر و بازارهای پرجمعیت حاکی از فراوانی نعمت و رفاه ناشی از روزگار قرین صلح و کارشان است.»
کرزن، جورج ناتانیل، ایران و قضیه ایران، ترجمه وحید مازندرانی، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۴۹