آخرین اخبار اخلاق

  • برای سخن گفتن از علم تاریخ کنونی، من ابتدا به یکی از متون مارک بلوخ (Marc Bloch) در اثرش «تجلیل از تاریخ یا حرفه تاریخ دان» که مرگ نابهنگام و دردناکش در سال ۱۹۴۴ آن را ناتمام گذاشت، اشاره می‌کنم.

  • کمپانی تجارت بوشهر یکی از شرکت های تجاری پیش از مشروطه است که مطالعات تاریخی زیادی درباره آن در دست نیست. این کمپانی عمر طولانی نداشت و احتمالا پس از ۴ سال فعالیت برچیده شده است. این کمپانی در سال ۱۳۱۴ ق از سوی ملک التجار و چند تن از تجار بوشهر تاسیس شد. این شرکت ظاهرا در زمینه صرافی فعالیت داشت.

  • یکی از نظریه‌های به‌شدت مورد قبول درپیشرفت و توسعه اقتصادی، فرضیه فرهنگ است این فرضیه، درست مثل فرضیه جغرافیا رویه متمایزی دارد که حداقل از زمان ماکس وبر، جامعه‌شناس بزرگ آلمانی که معتقد بود اصلاحات و اخلاق پروتستانی حاصل از آن نقشی کلیدی در تسهیل ظهور جامعه صنعتی مدرن در اروپای غربی ایفا کرده، مطرح است.

  • نیکولو ماکیاولی، سیاستمدار قرن۱۶ ایتالیا را پدر معنوی سیاست و اخلاق در دوران مدرن نامیده‌اند؛ هیولایی که دستاورد نظام فکری او زدودن اخلاق و انصاف از ساختار سیاست و زندگی اجتماعی بوده است. از منظر اقتصادی نیز روش ماکیاولیستی در کسب درآمد مبتنی بر قساوت و بی‌رحمی است.

  • کتاب «تاریخ در ترازو»ی عبدالحسین زرین‌کوب با این عبارت آغاز می‌شود: «تاریخ چه فایده دارد؟». انسان تاریخ را آیینه‌ای می‌بیند که تصویر هزاران سال سرگذشت پرکشاکش حیات، اندیشه و تحول را به او نشان می‌دهد.

  • مهم‌ترین علت نهادینه نشدن نهادهای مشروطه این بود که بین‌ الزامات این نهادها و اخلاقیات و منافع فردی افراد تعارض بروز می‌کرد و اخلاق اجتماعی که رکن مهم و از الزامات زندگی شهری است، به سادگی نادیده گرفته می‌شد. برای مثال، عبدالعلی‌خان که در مقطعی در اداره بلدی کار می‌کرد، در خاطرات خود در مورد تعرض بازاری‌ها به ماموران بلدیه هنگام جمع‌آوری سد معابر اشاره کرده است. اعتراض بازاری‌ها به حدی شدید بود…

  • مرگ ناصرالدین‌شاه نتایج ناگواری برای امین‌الضرب داشت. اندکی پس از به سلطنت رسیدن شاه جدید، امین‌السلطان صدراعظم و حامی امین‌الضرب از کار برکنار شد و عبدالحسین میرزا فرمانفرما که حسن ظنی به امین‌الضرب نداشت، به وزارت جنگ رسید که از هر لحاظ اختیارات صدراعظم را داشت.

  • علما و دانشمندان بسیاری در تاریخ ایران بوده‌اند که نقشی بسزا در روند تحولات سیاسی کشور داشته‌اند اما به یقین در این میان ابوجعفر محمدبن حسن توسی ملقب به خواجه نصیرالدین طوسی جایگاه ویژه‌ای دارد. او زاده عصری است که به نظر می‌رسید تاریخ ایران به محاق رفته است. حمله مغولان آثار مدنیت را از چهره ایران زدوده بود و آنچه باقی مانده بود قتل و غارت و توحش بود.

  • قیام شیخ محمد خیابانی چون بسیاری از نهضت‌های دوره معاصر ایران با شکست روبه‌رو شد و با مرگ رهبر قیام روبه خاموشی نهاد؛ گرچه اثرات آن بر جای ماند و در حوادث بعدی تاریخ ایران نقش خود را ایفا کرد. علل شکست نهضت خیابانی چه بود و چه شد که خیابانی به‌رغم تمام آینده‌نگری و تیزهوشی‌ای که بنا به گفته کسروی داشت نتوانست بر موانع غلبه و از شکست نهضتش جلوگیری کند؟ مطمئنا در عدم موفقیت نهضت خیابانی نه یک علت…