آخرین اخبار تمدن
-
شهرها و مسیرهای تجاری باستانی
در روزگار باستان، تجارت از راه دور نقش عمدهای در اثرگذاری فرهنگی، مذهبی و هنری بین مراکز مهم تمدن در اروپا و آسیا داشت. برخی از این راههای تجاری برای قرنها مورد استفاده قرار گرفتند. در آغاز قرن اول پس از میلاد، بازرگانان، نمایندگان کشورها و سیاحان میتوانستند از بریتانیا و اسپانیا در غرب به چین و ژاپن سفر کنند.
راهگشای تمدن جدید
دکارت فیلسوف فرانسوی معتقد است؛ تمدن هر کشوری به اندازه عظمت و ارجمندی کتابهای آن کشور است. گوتنبرگ آلمانی با اختراع دستگاه چاپ به سال ۱۴۴۸ میلادی گام بزرگی در اعتلای مقام و عمومیت بخشیدن کتاب برداشت و توسعه و گسترش صنعت چاپ شتاب پیشرفتهای علمی بشر را سرعت بخشید.
حکایت کارد و چنگال!
بهرغم نگرش طنزآمیز مادام کارلا سرنا به نحوه غذا خوردن سنتی آن زمان ایرانیان و بهکار بردن عبارت «چنگال بابا آدم»، زمانی که ناصرالدین شاه درحال تمرین و یادگیری استفاده از کارد و چنگال بهخاطر سفرش به اروپا بود، چنانچه در کتاب تمدن و آداب و رسوم [اروپا] آمده، در همان قرن (نوزده) استفاده از «چنگال» در اروپا، «هنوز یک شیء تزئینی از جنس طلا یا نقره بود که قشر بالا از آن استفاده میکرد.
طرحهای بیسرانجام
دوران صدارت امیرکبیر برگ تازهای از اصلاحات و تغییرات را در تاریخ معاصر ایران گشود. فارغ از اصلاحات سیاسی و دیوانی در باب ترویج صنایع، امیر معتقد بود که صنایع جدید اروپا را باید با احداث کارخانههایی در خود ایران رواج داد و به عبارت دیگر احتیاجات مادی جدید را که از لوازم تازه تمدن اروپا است، در داخل کشور بسازند و از اولویتهای امیر در سیاستهای اقتصادی حمایت از صنایع و تولیدات داخلی بود. وی…
بازگشت به تمدن مایا
امیلیانو زاپاتا در آگوست ۱۸۷۹ به دنیا آمد. او از چهرههای بزرگ ضد سیاستهای مداخلهگرانه و استعماری ایالات متحده در آمریکای لاتین به شمار میرود؛ ارتش رهاییبخش ملی زاپاتیستا یک گروه انقلابی است که او بنیان نهاد. این گروه در ایالت چیاپاس واقع در جنوب مکزیک تاسیس شده است.
غارت و آبادانی!
با توجه به اینکه خراسان دوره سلجوقی گرفتار درگیریهای خارجی و نابسامانیهای داخلی بوده است، میتوان به دشواری اوضاع اقتصادی مردم نیشابور پی برد. از مطالعه منابع چنین برمیآید که فرآوردههای احشام، بخش عمدهای از نیازمندیهای مردم نیشابور را تامین میکرد. قبل از هجوم سلجوقیان به خراسان، نیشابور دارای تمدن شهری پررونق و اقتصاد روستایی پیشرفتهای بود. در اثر منازعاتی که در نیشابور به وقوع پیوست این…
میدانداری دلالها
پنجاه سال حکومت ناصرالدینشاه (۱۳۱۳-۱۲۶۴ق) همزمان بود با تحولات ژرف در کشورهای صنعتی جهان و تحولات مهم در ایران آن روزگار. در این دوره است که جامعه ایران از چارچوب سنتهای ایلی و عشیرهای به تدریج بیرون آمد و بیش از پیش با تمدن جدید و پدیدههای نو آشنا شد.
صنعت تحت استعمار
تاریخچه نساجی در اصل به قدمت تمدنهای بسیار باستانی بشری است. در ابتدا، نساجی صرفا برای محافظت انسان در برابر طبیعت استفاده میشده و به تدریج نیازهای زیباییشناختی در رنگ و تزئینات موجود در لباسها و محیط اطراف زندگی انسان به آن افزوده شده است. این انتقال از عملکرد صرف به استفاده تزئینی از منسوجات همراه است با تبدیل شدن نساجی بهدست افراد متخصص به یک عملیات مکانیکی در مقیاسی بسیار بزرگتر.
مامفورد، مورخ و شهرساز معنویتگرا
لوئیس مامفورد، متفکر و شهرساز بزرگ قرن بیستم ۱۹ اکتبر ۱۸۹۵ در نیویورک به دنیا آمد. شهرت وی بیشتر بهدلیل دیدگاه انسانگرایانه و بشر دوستانهای است که در آثار خود ارائه داده است. وی مورخ تمدن بشری، متخصص عصر ماشین، متخصص و کارشناس شهرهای متروپولتین و واضع نظریههای جوهری در جغرافیای شهری بود.
نگاه برودل به تمدن و سرمایهداری
از میان آثار فرنان برودل «تمدن و سرمایهداری» را اساسیتر و برای ایرانیان مناسبتر دانستهام. در سال۱۹۷۴ جامعهشناس شهیر آمریکایی، دنیل بل، کتاب مهمی با نام «برآمدن جامعه فراصنعتی» منتشر کرد. من که تازه در آمریکا دانشجو شده بودم، در سفری به ایران از حمید عنایت برای برگردان این کتاب به فارسی مشورت خواستم.