آخرین اخبار دین

  • کتاب خواجه نظام‌الملک طوسی درباره برخی از وجوه تاریخ اندیشه سیاسی ایران در دوره اسلامی با تاکیدی بر اندیشه و عمل خواجه نظام‌الملک طوسی است. نگارنده این سطور، دهه‌ای پیش از انتشار ویراست نخست این دفتر، این بررسی را با رساله دیگری با عنوان «درآمدی بر تاریخ اندیشه سیاسی در ایران» آغاز کرده و در جای جای آن به برخی از مسائلی که در اینجا بسط داده شده، اشاراتی کرده است.

  • پس از تثبیت جایگاه دولت پهلوی و احساس نیاز آن به تقویت حکومت مرکزی و انجام اصلاحات به روش غربی، چالش‌هایی میان دولت و روحانیت آغاز شد. در ابتدای این مسیر با اصلاحاتی که مبتنی بر اندیشه‌های کسانی از قبیل ذکاءالملک فروغی، علی‌اکبر داور، تیمورتاش، علی‌اکبرخان سیاسی، علی‌اصغر حکمت و سعید نفیسی بود، قدرت و نفوذ روحانیت به‌طور مشخصی کاهش یافت.

  • شاه‌اسماعیل صفوی، بنیان‌گذار دودمان صفوی پس از ۲۳ سال پادشاهی در ۲۳ مه ۱۵۲۴ میلادی در سن ۳۷ سالگی درگذشت. شاه اسماعیل که با حمایت نیروی قزلباش به قدرت رسیده بود طی دوران پادشاهی خود چندین جنگ بزرگ از جمله جنگ با شیبک‌خان ازبک تا جنگ چالدران را تجربه کرد.

  • پیش از صدور فرمان مشروطیت این وظیفه «وزارت انطباعات» بوده است که با اعمال ممیزی زمینه فعالیت مطبوعاتی را به کلی محدود کند. در این دوره جواز نشر مختص به هر نوبت انتشار نشریه بود. پس از صدور فرمان مشروطه نیز تا گشایش رسمی مجلس (حدود دو ماه) وزارت انطباعات همچنان به بررسی و بازبینی مطالب پیش از چاپ مبادرت می‌ورزید.

  • جنبش استقلال هند، در واقع پیش از زاده شدن گاندی و همزمان با غلبه نظامی انگلستان بر راجه‌های هند شمالی آغاز شد. مردم هند در سال‌های آغازین قرن نوزدهم چندین شورش بزرگ در برابر مستعمره‌چیان برپا کردند و هربار به‌خاطر اختلاف‌های درونی خودشان و برتری خردکننده فناوری جنگی انگلستان، شکست خوردند و کشتار شدند.

  • حیات مدرن تروریسم با انقلاب فرانسه پیوند می‌خورد. تا قبل از انقلاب فرانسه، ترور فاقد معنای مشخصی بود و بیشتر روشی برای ترساندن حکومت، حاکمان و ملازمان آنها از سوی بخشی از جامعه و به منظور غارت و تصرف قدرت بود. ترور برای اولین‌بار عنوان تاکتیک سیاسی یا شاخصه اعدام در انقلاب فرانسه بین سال‌های ۱۷۸۹ تا ۱۷۹۹ به‌کار برده شد.

  • باروخ اسپینوزا ۲۴ نوامبر ۱۶۳۲ در خانواده‌ای پرتغالی‌الاصل در آمستردام دیده به جهان گشود. اسپینوزا از متفکران بزرگ لیبرالیست در سده‌های نخست عصر روشنگری محسوب می‌شود. او در سال ۱۶۵۶ به‌دلیل دست کشیدن از اعتقادات سنتی دین یهود تکفیر شد. اسپینوزا برای عقل و منطق در حیات آدمی نقش اساسی قائل است.

  • احمد سمیعی گیلانی، مترجم، پژوهشگر و پیشکسوت ویراستاری، دوم فروردین امسال درگذشت. در‌حالی‌که جامعه فرهنگی یکی از بزرگ‌ترین فرهیختگان خود را از دست داده، تعطیلی روزنامه‌ها در این ایام و سرگرم بودن مردم به مراسم نوروز مانع از آن شد که آنچنان که شایسته اوست در رسانه‌ها به او پرداخته شود؛ مردی که در عمر پربرکت ۱۰۳ساله‌اش، سه قرن را به چشم دید و آثاری در زمینه تالیف و ترجمه از خود به‌جا گذاشت که…