تاسیس سازمان تربیت معلم

کدخبر: ۲۷۳۲
در تاریخ ۲۹ مردادماه ۱۳۴۹ مصوبه هیات وزرا درباره اساسنامه سازمان تربیت معلم و تحقیقات تربیتی ابلاغ شد.
تاسیس سازمان تربیت معلم

بنا به اسناد موجود در بایگانی سازمان اسناد ملی، بر اساس این مصوبه چگونگی تعیین قائم مقام برای اداره سازمان تربیت معلم و تحقیقات تربیتی توسط وزیر فرهنگ، تعیین موسسات مرتبط با سازمان تربیت معلم و تحقیقات تربیتی، نحوه انتخاب روسای موسسات نامبرده، تشکیل کمیته برای رسیدن به امور آموزشی و اداری سازمان تربیت معلم و تحقیقات تربیتی، تعیین تکلیف امور مالی سازمان، تعیین اعضای کمیسیون مالی سازمان و... مطرح شده بود.

تا آغاز حکومت مشروطه در ایران، دولت مرکزی برای تاسیس مدرسه و تربیت معلم هیچ‌گونه مسوولیتی برای خود قائل نبود و هر مدرسه متولی مخصوص داشت که از محل درآمد موقوفات مدرسه، امور مختلف مدرسه را اداره می‌کرد. معلمان از میان طلاب ساعی و با استعداد انتخاب می‌شدند.

پس از تاسیس «دارالفنون» در سال ۱۲۲۹ ش. ایجاد و گسترش مدارس جدید از قبیل مشیریه، رشدیه، ادیب، سادات، اسلام، اقدسیه، علمیه، کمالیه، مروت، سلطانی، شرف و دانش، نیاز به معلمانی که با اصول تعلیم و تربیت جدید آشنا باشند به خوبی احساس می‌شد.

اولین اقدام رسمی در زمینه تربیت معلم، تصویب قانونی در اردیبهشت ماه سال ۱۲۹۰ توسط مجلس شورای ملی بود. در این قانون اصول اولیه تربیت اطفال مطرح شده بود. طبق قانون مزبور برای اولین بار مجوز اعزام ۳۰ نفر برای ادامه تحصیل به خارج از کشور صادر شد که از این تعداد ۱۵ نفر برای معلمی و ۸ نفر برای تحصیل در علوم نظامی و ۷ نفر برای رشته مهندسی انتخاب شدند.

در همین سال برای افزایش سطح سواد معلمان موجود در تهران کلاس‌های مخصوصی در مدرسه دارالفنون تشکیل شد که در برنامه درسی آن، علاوه بر دروس علوم و ادبیات، برای اولین بار دروس دیگری تحت عنوان «اصول تعلیم» افزوده شده بود تا معلمان از اصول اولیه برای تربیت اطفال مطلع گردند.

نخستین مرکز تربیت معلم به نام «دارالمعلمین مرکزی» با ریاست ابوالحسن فروغی و معاونت اسماعیل مرآت تشکیل شد. پس از آن با توجه به احساس نیاز به تربیت معلمان زن جهت تدریس در مدارس دخترانه، اولین مرکز تربیت معلم دختران به نام «دارالمعلمات» تاسیس شد.

در فروردین ماه ۱۳۰۶ اساسنامه «دارالمعلمین شبانه اکابر» به تصویب شورای عالی معارف رسید. هدف از تاسیس این مراکز رفع نقایص تدریس معلمان ابتدایی بود و دوره تحصیل آن یکسال بود و در صورت عدم موفقیت معلمان در امتحانات آن، از شغل معلمی محروم می‌شدند. به منظور گسترش دبیرستان‌ها و تربیت و تامین دبیران مورد نیاز در سال ۱۳۰۷ دارالمعلمین مرکزی به «دارالمعلمین عالی» تبدیل و برنامه تربیت معلم متوسطه بنیانگذاری شد.

اساسنامه و برنامه دارالمعلمین عالی در سال ۱۳۰۸ به تصویب شورای عالی معارف رسید. درسال ۱۳۱۳ دانشسراهای مقدماتی پسران تاسیس شد و تعداد ۶۶دانشسرای مقدماتی، کشاورزی و عشایری در تمام کشور با۶۰۹۳ دانش آموز آغاز به کار کرد. چون فارغ‌التحصیلان دانشسراها برای مدارس کشور کافی نبوده وزارت فرهنگ کلاس هایی برای تربیت معلم تاسیس کرد. در سال ۱۳۴۲ نیز سازمان «تربیت معلم و تحقیقات تربیتی» به وجود آمد.