آخرین اخبار بریتانیا
-
نگرانی خرس و روباه
یکی از سیاحان و سیاستمداران انگلیسی آرنولد ویلسون (۱۹۴۰-۱۸۸۴) است که کتب متعددی نیز درباره ایران نوشته است. او نماینده سیاسی انگلیس در خلیجفارس، مامور نظامی بریتانیا و یکی از مدیران شرکت سابق نفت ایران و انگلیس است که در سفرنامهاش وقایع سالهای ۱۹۰۷ تا ۱۹۱۴ که در جنوب غربی ایران حضور داشته را ثبت کرده است.
قراردادهای ناتمام
اولین اقدام امیرکبیر، بهوجود آوردن نیروی دریایی ایرانی در خلیجفارس بود. امیر دریافته بود برای افزایش قدرت دریایی ایران، مبارزه با خودسریهای شیوخ جزایر و بنادر و پایان دادن به نفوذ انگلستان، دولت ایران باید در خلیجفارس نیروی دریایی داشته باشد. امیر از شیل وزیر مختار انگلستان پرسیده بود که آیا دولت انگلستان حاضر است چهار فروند کشتی جنگی به ایران بفروشد و در صورت مثبت…
بلوچستان و برنامههای استعماری بریتانیا
به دنبال خیزش صنعتی غرب و نیاز آنها برای دستیابی به مواد اولیه و بازار مصرف کالاهای تولیدیشان، توجه غربیها به مناطق شرق و جنوب شرقی ایران معطوف شد و این مناطق که از یک طرف به منزله دروازه ارتباطی شرق و غرب و از طرف دیگر بهعنوان حائلی برای سایر مستعمرههای غرب و بهویژه انگلیس شناخته میشد، میدان تاختوتاز و عرصه قدرتطلبی استعمارگران رقیب قرار گرفت.
نوسازی تشکیلات گمرک، بستنشینی و...
در نخستین سالهای ماموریتم در ایران، صدراعظم که مایل بود درآمد کشور خود را افزایش دهد، زیرا هزینههای مسرفانه شاه که دم به دم در تزاید بود چنین افزایشی را ایجاب میکرد، سرانجام مصمم شد تشکیلات گمرک ایران را نوسازی کند و اداره امور آن را به دست کارمندان اروپایی که از کشور بیطرف بلژیک استخدام شده بودند بسپارد.
تغییر جهت بازارها
تغییر جهتی که در مسیر بازرگانی خارجی ایران طی آخرین دهههای قرن هجدهم رخ داد، از دیگر نشانههای افول اقتصاد و تولید کشاورزی در این دوره است. طی این دوران بسیاری از دولتهای نیرومند اروپایی ـ بریتانیا، هلند و فرانسه ـ بهتدریج مبادلات خود را با ایران متوقف کردند و بازرگانی خارجی ایران به دادوستد با همسایگان مجاور ـ هندوستان، روسیه، افغانستان، امپراتوری عثمانی شامل عراق ـ محدود شد. گرچه تشریح کامل…
خاطرات پرخطر
خردادماه سال ۱۳۰۲ هنگامی که دکتر مصدق بهعنوان وزیر امور خارجه معرفی شد «سرپرسى لورن» سفیر بریتانیا در ایران تلاش کرد تا مصدق را متقاعد کند که دولت ایران از ادعاى خود بر بحرین دست بردارد، اما مصدق اظهار کرد: «با توجه به احساسات ملى موجود در باب این بخش باستانى از قلمرو ایران هیچ دولت ایرانى نمىتواند، بدون یک دلیل مشخص دست از ادعاى حاکمیت بر بحرین شسته یا در مورد آن کوتاه بیاید.» در اینجا…
برانداختن مشروطه، برآمدن استبداد
کودتای سوم اسفند۱۲۹۹ که با برنامهریزی انگلستان و همدستی رضاخان میرپنج و سیدضیاءالدین طباطبایی به سرانجام رسید، ضربهای ویرانگر به دستاوردهای جنبش مشروطیت بود که زمینههای دموکراسی را در ایران از بین برد و بذر خودکامگی و استبداد سیاسی را در زمین مستعد جامعه ایرانی کاشت. به دنبال فضای تیره و تار پیشآمده پس از مشروطه و در دوران جنگ جهانی اول، انگلیسیها از فرصت بهدستآمده سود جستند تا حریف روسی…
گریختن ابدی
بنا به دلایل داخلی و خارجی، فرار شاه در سال ۱۳۳۲ با دومین فرار وی در ۲۶ دی ۱۳۵۷ برآیندی متفاوت داشت و شاه در سال ۵۷ دیگر نتوانست به قدرت بازگردد. این تفاوتها چه بود؟ آیا ناشی از نوع واکنش نیروهای خارجی طرفدار شاه بود؟ دوران حکومت ۳۷ ساله محمدرضا شاه پهلوی با حوادث و تحولات متعدد سیاسی همراه بوده است.
قرارداد سهجانبه
نهم بهمن ماه ۱۳۲۰ قرارداد سهجانبه ایران، روسیه و بریتانیا پس از اشغال ایران از سوی این دو کشور امضا شد. انگلیسیها در تکمیل اقدامات طراحیشده خود، روسها را نیز متقاعد کردند که با انعقاد قراردادی با ایران، میتوانند نیروهای نظامی خود را شامل چندین لشکر از ایران خارج و به جبهه مقابله با آلمانها منتقل کنند و مسوولیت حفظ نظم در سراسر ایران را به نیروهای انگلیسی بسپارند. در همان زمان نخستوزیر…
زمینه و زمانه یک ماموریت پیچیده
سر آنتونی پارسونز (۹ سپتامبر ۱۹۲۲ - ۱۳ اوت ۱۹۹۶) از سال ۱۹۷۴ تا ۱۹۷۹ میلادی سفیر بریتانیا در ایران بود. قبل از آن نیز معاون قسمت امور خاور میانه در وزارت امور خارجه انگلیس بوده. وی در آغاز سال ۱۹۷۹، ۵ روز پس از خروج محمدرضا پهلوی از ایران به لندن بازگشت و تا سال ۱۹۸۲ ریاست هیات نمایندگی انگلستان در سازمان ملل متحد را بر عهده گرفت. پارسونز در این سمت با موضوعهای مربوط به ایران از جمله ماجرای…