میرزا مهدی خان در تهران سال‌ها سرگردان بود و دوران بسیار مشکلی را گذراند تا اینکه با کمک استاد محمد معمار قمی و حاج ابوالحسن معمار باشی مامور تهیه قسمتی از نقشه‌‌های مسجد سپهسالار و عمارت بهارستان شد. طرح تعدادی از ساختمان‌های دولت‌مندان عصر را نیز به میرزا مهدی خان شقاقی که به لقب ممتحن‌الدوله مفتخر شده بود نسبت می‌دهند. با میرزا رضای مهندس باشی و سپس میرزا مهدی‌خان،که هردو تحت تاثیر اصول و قواعد حرفه‌ای دنیای غرب بودند، حرفه طراحی معماری از حرفه معمار سازنده بنا جدا می‌شود.
ممتحن‌الدوله در آثار خود عناصری از معماری اروپایی را دخالت داد. یکی از رهاوردهای او که با استقبال فراوان روبه رو شد طرح سرسراهای بزرگ و پلکان‌های باز به سبک اروپایی بود که جای راهروها و پله های بسته معماری سنتی را می‌گرفت. از این رو در سال ۱۸۸۵ م، محمودخان ناصرالملک، وزیر خارجه وقت،تهیه طرح پله‌ای شبیه پله کاخ «باکینگهام پالاس»را به او سفارش داد! معماری دوره قاجار،که در نیمه اول قرن نوزدهم میلادی در دنباله‌روی از معماری سنتی قرون گذشته به تدریج به کیفیت پایین‌تری رسیده بود، درنیمه دوم همان قرن یکسره آسیب‌پذیر شد. به علت ارتباط با دنیای غرب و گرایش زمان، معماری این دوره به آسانی تحت تاثیر معماری اروپایی قرار گرفت که از راه روسیه و قفقاز و ترکیه از شمال و خلیج‌فارس و بوشهر از جنوب، به ایران رسیده بود. معمارهای معروف محلی نیز تا حدی طرز فکر و سلیقه تازه را دنبال کردند. یکی از این امکانات تازه که سیمای اغلب شهرهای بزرگ ایران را تغییر داد پوشش ساختمان‌ها با داربست چوبی و شیروانی بود که جای بام‌های طاقی و گنبدی را می‌گرفت. علی‌محمد خان معمارباشی، یکی از معماران معروف این دوره است که طرح ساختمان‌های صاحبقرانیه، سلطنت‌آباد و عشرت‌آباد را به او نسبت می‌دهند و در آثارش آمیزش معماری سنتی با معماری غربی به چشم می‌خورد.
به نقل از مقاله «دوران صد ساله تجدد در شهرسازی و معماری ایران»، رضا مقتدر همایون