مذاکرات ایران ناسیونال و تالبوت

کدخبر: ۲۶۴۴
گزارش ۵ مارس ۱۹۸۰/ ۱۴ اسفندماه سال ۱۳۵۹ وایات، دبیر اول سفارت بریتانیا در تهران، به بررسی وضع صنایع مختلف خودروسازی در ایران اختصاص دارد.

بر اساس این گزارش آینده تولید پیکان در مذاکرات بین مسوولان ایران ناسیونال با مسوولان کمپانی تالبوت برای ادامه ساخت صرفا یک مدل (پیکان دولوکس) و ۳۰۰ دستگاه خودرو در روز تضمین شده بود. پیکان برای بریتانیا پروژه‌ای حیاتی بود و از دست دادن آن خسارت مهمی به تجارت آن کشور، به خصوص صنایع در حال افول خودروسازی آن می‌زد.

بر همین اساس، از ابتدای وضع تحریم‌های رسمی و داوطلبانه بریتانیا علیه ایران، پیکان به دلیل آنکه جزو قراردادهای قبلی و جاری بود، از این موضوع استثنا شد. شرکت مرسدس نیز کار خود در تبریز را برای ساخت کامیون، اتوبوس و موتور خودروهای سنگین بنز، تازمانی که ایرانیان از ادامه همکاری رضایت داشتند، ادامه می‌داد.

شرکت آمریکایی جنرال موتورز با وجود باقی ماندن مقداری از مواد اولیه به طور کامل به فعالیت خود در ایران خاتمه داده بود. ادامه فعالیت شرکت سایپا که سازنده خودروهای ژیان سیتروئن و رنو بود، مبهم بود. تولید ژیان قطعا به پایان می‌رسید و ادامه تولید رنو نیز همچنان مورد بحث قرار داشت.

ادامه فعالیت شرکت‌های مزدا و نیسان در ایران نیز همچنان تحت بررسی بود. ادامه کار کمپانی‌های ویلیس جیپ و لندروور نیز همچنان تحت بررسی قرار داشت. با این همه به طور اصولی مشخص شده بود که ادامه حضور این دو شرکت آمریکایی و بریتانیایی محدود به تولید خودرو خواهد شد.

البته به دلایل سیاسی، بخت ادامه فعالیت در ایران برای لندروور بیشتر از جیپ بود. کمپانی بریتانیایی لیلاند سازنده اتوبوس و کامیون و ولوو سوئدی و ماک آمریکایی سازنده کامیون‌های سنگین به کار خود در ایران خاتمه داده بودند.

علاوه بر بخش خودروسازی، پرونده‌های زیادی از مشکلات بازرگانان و صاحبان صنایع بریتانیا در ادامه همکاری با ایران وجود داشت. در برخی موارد ایرانی‌ها خواستار قطع همکاری بودند و در مواردی دیگر، شرکت‌های بریتانیایی، عمدتا به دلیل فشارهای بانک‌ها و دولت بریتانیا و اعمال تحریم مجبور به قطع همکاری با ایران شدند.

منبع: اسناد وزارت امور خارجه بریتانیا